โดยไม่มีการปรับแต่งสีใดๆ ทั้งสิ้น
วันนี้อยากแชร์ประสบการณ์แบบตรงไปตรงมา จากการลองใช้ฟิล์ม Kodak Ektar 100 ขนาด 120 มาแล้วประมาณ 6–7 ม้วน ในหลากหลายสถานการณ์แสง ตั้งแต่แสงกลางวันจัด ๆ ไปจนถึงแสงฟุ้งที่ผ่านเมฆ หรือแม้แต่การถ่ายย้อนแสงในอาคาร ทั้งหมดถ่ายด้วยกล้อง Hasselblad 503CW และเลนส์ Carl Zeiss Planar 2.8/80 C T* โดยไม่มีการปรับแต่งสีในภายหลัง
หลังจากได้ทดลองใช้งานหลายครั้ง ก็พอจะเข้าใจคาแรคเตอร์ของฟิล์มตัวนี้มากขึ้น และขอพูดตามตรงแบบไม่อ้อมค้อมว่า…
“ส่วนตัวไม่ค่อยถูกจริตกับฟิล์มตัวนี้เท่าไหร่ครับ”
จากภาพทั้งหมดที่ได้มา พบว่าราว ๆ 80% มีโทนสีที่ “ติดเหลืองหรือแดงจัด” มากเกินไป ไม่ว่าจะเป็นสภาพแสงแบบไหนก็ตาม ซึ่งอาจไม่เหมาะกับแนวภาพหรือรสนิยมส่วนตัวของผมเท่าไรนัก
แน่นอนว่าความชอบในฟิล์มเป็นเรื่องเฉพาะบุคคล หลายคนอาจชอบโทนของ Ektar ที่คมจัด สีสด หรือ Grain ที่เนียนสุดๆ สำหรับงานพิมพ์คุณภาพสูง แต่สำหรับผม ฟิล์มตัวนี้อาจไม่ใช่คำตอบ
ปล. ทุกภาพที่ถ่าย ไม่มีการปรับสีแต่อย่างใด เพื่อแสดงคาแรคเตอร์ฟิล์มอย่างแท้จริง
ปล.2 เขียนเพราะอยากเขียน ไม่ได้คาดหวังว่าใครจะต้องเห็นด้วยครับ
Len : Carl Zeiss Makro-Planar T* 120mm F/4 CF
การสแกนฟิล์มแบบ “ติดหนามเตย” หรือสแกนให้เห็นขอบฟิล์มครบ อาจทำให้สีที่ได้เพี้ยนไปจากคาแรคเตอร์จริงของฟิล์มเล็กน้อย เพราะเครื่องสแกนไม่สามารถอ้างอิงโทนกลางจากขอบฟิล์มได้เหมือนการสแกนปกติ มือใหม่จึงไม่ต้องตกใจหากภาพที่ออกมามีโทนเอียงไปทางใดทางหนึ่ง เพียงแค่ปรับแก้สีหรือโทนเล็กน้อยในภายหลังก็จะได้ผลลัพธ์ที่ใกล้เคียงกับฟิล์มจริง และบางครั้งโทนที่เพี้ยนเล็กน้อยนี้เองก็กลายเป็นเสน่ห์เฉพาะที่หลายคนชื่นชอบในการสแกนแบบติดหนามเตย 🎞️
การสแกนฟิล์มผิด Mask: เมื่อสีเพี้ยนกลายเป็นเสน่ห์
สำหรับมือใหม่ที่เริ่มสนใจการสแกนฟิล์มด้วย Fuji Frontier SP-3000 สิ่งที่ควรรู้คือ เครื่องนี้ออกแบบมาให้ใช้ mask หรือกรอบฟิล์มที่ตรงกับฟอร์แมตของฟิล์ม เช่น ฟิล์ม 135/35mm ต้องใช้ mask ของ 135 โดยเฉพาะ แต่ถ้านำไปสแกนกับ mask 6x6 ของฟิล์ม 120 จะเกิดปัญหาแสงรั่วเข้ามาที่ขอบบน–ล่างของภาพ ทำให้เครื่องอ่านสีผิดพลาด ส่งผลให้โทนสีเพี้ยนไปจากคาแรกเตอร์จริงของฟิล์ม
ในบางกรณี หากเป็นฟิล์มหนังที่หมดอายุหรือฟิล์มสีเสื่อมสภาพอยู่แล้ว ภาพที่ได้ก็อาจเพี้ยนเป็นทุนเดิม เช่น สีอมแดง เขียว หรือซีดจาง พอเจอการสแกนแบบ “ติดหนามเตย” ที่ไม่พอดี mask ก็ยิ่งทำให้สีสันคาดเดาไม่ได้เข้าไปอีก
แต่ใช่ว่านี่จะเป็นข้อเสียเสมอไป หลายคนมองว่านี่คือเสน่ห์ของ ความบังเอิญทางศิลปะ เพราะสีเพี้ยน แสงรั่ว หรือโทนที่คุมไม่ได้ ล้วนสร้างเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่กล้องดิจิทัลทำไม่ได้ บางครั้ง “ความผิดพลาด” ก็กลายเป็น “งานศิลป์” ได้เช่นกัน
ฟิล์มเพี้ยน = อาร์ต?
การสแกนฟิล์ม 35mm ด้วย mask 120 (6x6) บน Fuji Frontier SP-3000 มักทำให้แสงรั่วเข้าขอบภาพ สีเพี้ยนไปจากเดิม โดยเฉพาะถ้าเป็น ฟิล์มหนังหมดอายุ ที่สีเสื่อมสภาพอยู่แล้ว ผลลัพธ์ยิ่งคาดเดาไม่ได้ บางคนอาจมองว่าเป็นข้อผิดพลาด แต่สำหรับสายอาร์ต นี่แหละคือเสน่ห์ที่ทำให้ฟิล์มมีชีวิตไม่เหมือนใคร