เข้าใจ “Pre-Exposed Film” ฟิล์มซ้อนลาย ที่มือใหม่มักสงสัย
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เราเห็นฟิล์มหน้าตาแปลกๆ วางขายมากขึ้น ฟิล์มที่มาพร้อมลายการ์ตูน ฟองอากาศ ไฟระเบิด หรือลวดลายสีสดติดอยู่ในทุกเฟรมจนหลายคนสงสัยว่า
“นี่ฟิล์มอะไร? ของปลอมรึเปล่า? เป็น film soup หรือเปล่า?”
จริงๆ แล้วฟิล์มประเภทนี้มีชื่อเรียกทางเทคนิคว่า
Pre-Exposed Film หรือ Pre-Exposed Double Exposure Film
เป็นฟิล์มที่ถูก ถ่ายซ้อนล่วงหน้า ด้วยกล้องจริงโดยผู้ผลิต ก่อนส่งต่อให้ผู้ใช้ไปถ่ายทับชั้นที่สองอีกครั้ง
✅ ชื่อเรียกที่ถูกต้อง
• Pre-Exposed Film (ชื่อสากลและตรงที่สุด)
• Pre-Exposed Overlays
• Pre-Exposed Double Exposure Film
ในกลุ่มคนเล่นฟิล์มบ้านเรา อาจได้ยินในชื่อเล่นอย่าง:
• “ฟิล์มซ้อนลาย”
• “ฟิล์มซ้อนการ์ตูน”
• “ฟิล์มการ์ตูนทุกเฟรม”
ซึ่ง… ไม่ผิด แต่เป็นคำเรียกแบบบ้านๆ ที่ใช้อธิบายกันให้เห็นภาพง่ายขึ้น
🎞️ ลักษณะของฟิล์มที่ “มีลายการ์ตูนทุกเฟรม”
1. มีลวดลายอยู่ในทุกเฟรมแบบตำแหน่งคงที่
ไม่ว่าจะเป็นลายโควิด ไอคอน สตาร์ ฟองอากาศ หรือการ์ตูนน่ารัก
เพราะลายเหล่านี้ถูกถ่ายด้วยเฟรมคงที่บนเครื่องทำ double exposure
2. ลายมาจากการถ่ายจริง ไม่ใช่การพิมพ์
บางค่ายใช้กล้อง 35mm จริงๆ
บางค่ายใช้ฟิล์มสไลด์/เนกาทีฟอีกแผ่นมาทำ double exposure
3. ฟิล์มฐานเป็นฟิล์มสีจริง
มักเป็นฟิล์มทั่วไป เช่น
Kodak Color Plus 200, Fuji C200 (ยุคเก่า) หรือฟิล์มหมดอายุที่ยังสภาพดี
4. ไม่เกี่ยวกับ film soup หรือการแช่น้ำยา
film soup คือการนำฟิล์มไปแช่น้ำยา DIY ให้เกิด texture แบบสุ่ม
แต่ Pre-Exposed Film คือ ถ่ายซ้อนล่วงหน้าอย่างมีการออกแบบ
จึงให้ลายที่ชัดเจนเหมือนกันทุกม้วน
📌 สรุปให้มือใหม่เข้าใจง่ายใน 10 วินาที
ฟิล์มแนวนี้ = ฟิล์มที่คนทำฟิล์มถ่ายซ้อนลายไว้ก่อน → แล้ว ผู้ซื้อเอาไปถ่ายภาพจริงทับอีกชั้นหนึ่ง
จบ.
ชื่อที่ถูกต้องที่สุดคือ
Pre-Exposed Double Exposure Film
🎨 ตัวอย่างฟิล์มแนวนี้ในตลาด
• Hoasca 200 ลายโควิด → ตัวอย่างชัดที่สุดของ pre-exposed
(หมายเหตุ: Dubblefilm บางรุ่นเป็น chemical effect ไม่ใช่ pre-expose)
📝 สำหรับมือใหม่: ต้องถ่ายยังไงให้ลายชัด?
• ตั้งใจถ่ายให้ ฉากหลังไม่รกเกินไป
• ยิ่งพื้นหลังเรียบ ลายการ์ตูนยิ่งเด่น
• หลีกเลี่ยงฉากมืดมากๆ เพราะลายซ้อนอาจจมหาย
• ถ่ายย้อนแสงเบาๆ ลายจะลอยชัดมากขึ้น
📚 บทสรุป
Pre-Exposed Film เป็นหนึ่งใน “สนามทดลอง” ที่ทำให้โลกของฟิล์มสนุกขึ้น เพราะมันไม่ใช่ฟิล์มปกติ และไม่ใช่เทคนิคมืดดำอะไรทั้งสิ้น แต่คือ งานศิลปะของคนทำฟิล์ม ที่ออกแบบ overlay ไว้ให้เราเล่นต่อ
มันคือฟิล์มที่ทำให้มือใหม่ “ถ่ายแล้วว้าวทันที”
และทำให้มือเก๋าได้ออกนอกกรอบบ้างเป็นครั้งคราว
สำหรับหลายคน… การได้เห็นการ์ตูนโผล่มาในเฟรมแรก
อาจเป็นการเตือนว่า
ฟิล์มไม่จำเป็นต้องจริงจังเสมอไป
มันก็เป็นของเล่นสร้างความสนุกได้เหมือนกัน